چگونه یک وکیل مناسب انتخاب کنیم
حقوقی یا کیفری

انتخاب وکیل مناسب یکی از پرچالش ترین مراحل در برخورد با مشکلات حقوقی می باشد.هر یک از ما ممکن است بنا به دلایل مختلفی، ناچار از مراجعه به دادگستری شویم. ممکن است خود ما پیش‌قدم مراجعه به دادگستری شده باشیم، یا این که کسی ادعایی کرده باشد و برای پاسخ، نیاز به حضور ما باشد. اما آیا ضروری است که در این فرآیند وکیل به همراه داشته باشیم؟ انتخاب وکیل مناسب تا چه حد ضروری است؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است تفکیکی بین دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری قائل شویم. پس در ادامه‌ی این مطلب همراه ما باشید تا با تفاوت این دعاوی و نحوه‌ی انتخاب وکیل مناسب بیشتر آشنا شوید.

تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری
در دعاوی حقوقی، هر اتفاقی هم در دادگاه بیفتد، مجازاتی برای کسی در پی نخواهد داشت. ممکن است شما ملزم به پرداخت وجه یا مالی شوید، اما این از باب مجازات نیست و مثلا مبنایی قراردادی دارد. در مقابل در پرونده‌های کیفری، موضوع وقوع یک جرم است که در صورت اثبات برای محکوم مجازات در پی خواهد داشت؛ این مجازات می‌تواند حبس باشد، جریمه‌ی نقدی به نفع دولت باشد، یا حتی مجازات‌های بدنی مانند شلاق یا قصاص! در یک توصیه‌ی اولیه باید بدانید که در پرونده‌های کیفری، اگر متهم واقع شدید و از بی‌گناهی خود هم کاملا مطمئن بودید، باز هم حتما در کنار خود یک وکیل دادگستری داشته باشید تا با دقت و با آگاهی از جزییاتی که دانستنش برای عامه‌ی مردم ممکن نیست، از شما به شایستگی دفاع نماید.

اهمیت حضور وکیل در مقام شاکی
اگر هم در مقام شاکی هستید، باز هم حضور وکیل مناسب در پرونده شما ضروری خواهد بود.اما در پرونده‌های حقوقی، بسته به این که ادعای شما یا طرف مقابل چقدر جدی باشد و چقدر مستند، ممکن است به وکیل نیاز داشته باشید یا نه، خودتان بتوانید کارها را به نحو قابل قبولی پیگیری کنید.

اگر اسناد شما به خوبی نشان دهنده‌ی حق شما هستند، مثلا اگر خانه‌ای را اجاره داده‌اید و اجاره‌نامه و سند رسمی مالکیت دارید، و مستاجر از پرداخت اجاره‌بها خودداری می‌کند، بدون نیاز به وکیل می‌توانید حق خود را در دادگستری (بسته به میزان اجور معوقه، اما احتمالا شورای حل اختلاف) پیگیری نمایید. اما زمانی هست که اسناد شما کامل نیستند، یا نیاز به تفسیر قرارداد و قوانین است، یا رقم مورد ادعا قابل توجه است؛ بهتر است در این موارد حتما وکیلی به همراه داشته باشید تا دادخواست شما را به دقت تنظیم کند و در همه‌ی مراحل، کار شما را پیگیری نماید.


انتخاب وکیل مناسب چگونه است؟
۱. انتخاب بین وکلای کانون دادگستری و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه
برای پاسخ دادن به این سوال باید معیارهای متفاوتی را در نظر گرفت. در یک نگاه اولیه، وکلا به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ وکلای کانون وکلای دادگستری که یک نهاد مستقل از قوه‌ی قضاییه است و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه که به این قوه وابسته هستند. آنچه میان جامعه‌ی حقوقی مشهور است این است که بنا به دلایل گوناگون، وکلای کانون از استقلال و عملکرد بهتری برخوردار هستند اما این یک قاعده مطلق نیست.

از سوی دیگر شاید شنیده باشید که عده‌ای به «کارآموزی وکالت» مشغولند. این یعنی هنوز دو سال از زمان ورود ایشان به حرفه‌ی وکالت نگذشته است و وکیل پایه یک محسوب نمی‌شوند و محدودیت‌هایی در قبول پرونده دارند. شاید در همین ابتدای امر به نظرتان برسد که بهتر است پرونده‌ی خود را نزد کارآموزان نبرید، اما باید بدانید که در پرونده‌هایی که پیچیدگی چندانی ندارند و نیز زمانی که می‌خواهید هزینه‌ی کمتری به این کار اختصاص بدهید، کارآموزان وکالت -علی‌الخصوص در سال دوم- گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. مهم این است که سعی کنید وکیل خود را از میان وکلایی انتخاب کنید که قبلا کسی از آشنایان‌تان با او کار کرده و رضایت داشته است.

۲. تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکیل
مسئله‌ی بعدی تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکلاست. صرف داشتن تحصیلات -حتی مرتبط با موضوع پرونده- نمی‌تواند معیار کافی برای انتخاب وکیل باشد. آن چه در این حرفه مهم‌تر است، تجربه‌ی وکیل دادگستری است. باید بدانید که با هر میزان تحصیلات و تجربه، در نظم کنونی دادگستری، پیگیری کار حرف اول را می‌زند. بنابراین از ابتدا با وکیل خود شرط کنید که منتظر اخطار یا احضار دادگاه نباشد و خود حداقل دو ماه یک بار برای پیگیری روند پرونده به شعبه مراجعه کند. به یاد داشته باشید که خود شما نیز می‌توانید در سامانه adliran.ir روند کار پرونده‌تان را مشاهده کنید و همین‌طور بدانید که داشتن وکیل باعث نمی‌شود که خودتان نتوانید به دادگاه مراجعه کنید و مستقیم پیگیر کارتان بشوید.

۳. انتخاب یک یا دو وکیل
مسئله‌ی بعدی تعداد وکلاست. در دعاوی حقوقی شما می‌توانید یک یا دو وکیل داشته باشید. اگر دو وکیل انتخاب می‌کنید، به این توجه کنید که می‌خواهید هر کدام از آنها بتوانند به تنهایی همه‌ی اقدامات لازم را صورت دهند یا حتما نیاز به اقدام هر دو نفرشان باشد؛ در صورت اول در وکالتنامه قید کنید که وکالت را به صورت مجتمعا یا منفردا قابل انجام می‌دانید. همچنین به اختیاراتی که به موجب وکالتنامه به وکیل‌تان می‌دهید دقت کنید.

آیا می‌خواهید وکیل‌تان بتواند بدون مشورت با شما با طرف دعوا سازش کند و مثلا دادخواست را پس بگیرد؟ پس این را قید کنید؛ در غیر این صورت چنین اختیاری به وی ندهید. منطقی این است که معنای هر چیزی را که در وکالتنامه متوجه نمی‌شوید از وکیل خود بپرسید و از این کار ابا و شرمندگی نداشته باشید. در دعاوی کیفری نیز جز در بعضی جرایم شدید که مثلا مجازات اعدام را در پی دارند و می‌توان سه وکیل در این پرونده‌ها معرفی نمود، در باقی دعاوی حداکثر می‌توانید دو وکیل داشته باشید. با افزایش تعداد وکلا معمولا هزینه‌ی شما بالا نمی‌رود، اما دقت کار افزایش می‌یابد.

هر وکیل دادگستری می‌تواند فعالیت‌هایش را در یک شهر متمرکز کند. این مانع قبول وکالت در شهرهای دیگر نمی‌شود اما نمی‌تواند در شهری به غیر از آنچه در پروانه‌ی وکالتش قید شده است دفتری دایر نماید. شما می‌توانید مشخصات وکیل خود را با نام و نام‌خانوادگی در سامانه‌ی جست‌وجوی وکلا هم در سایت کانون وکلا و هم مرکز مشاوران مشاهده کنید.

عدم رضایت از وکیل
ممکن است از وکیل خود رضایت نداشته باشید. باید بدانید که در هر مرحله‌ای که باشید می‌توانید وکیل خود را عزل کنید و مقررات پرداخت حق‌الوکاله نیز باعث می‌شود که همه‌ی هزینه‌هایی که پرداخت کرده‌اید به طور منصفانه‌ای قابل بازگشت باشد. همچنین در صورتی‌که وکیل شما مرتکب تخلف انتظامی شود، از رفتار خلاف شان گرفته تا سازش با طرف دعوای شما، امکان پیگیری در دادسرای انتظامی وکلا وجود دارد. برای آگاهی از تخلفات انتظامی می‌توانید همین عنوان را در اینترنت جست‌وجو کنید.

حال بعد از آگاهی پیدا کردن از ویژگی‌های وکیل خوب و مجرب و نیز اطلاع یافتن از نکاتی که باید در هنگام انتخاب یک وکیل مناسب به آن دقت نماییم، نکته ای ممکن است ذهن ما را به خود مشغول کرده باشد که آن این است که انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف کدام هستند؟

در این قسمت قرار است به این پرسش بپردازیم. پس با ما همراه باشد.

انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف
ممکن است به تناسب میزان درگیری با پرونده های حقوقی و مسائل مرتبط با این رشته، بارها عبارات وکیل اداری، وکیل کاری، وکیل دادگستری، وکیل پایه یک، وکیل پایه دو، وکیل قضایی، وکیل معاضدتی، وکیل تسخیری و غیره را شنیده‌ باشید. مهم‌ترین این دسته بندی ها عبارتند از:

 وکیل قضایی
وکیل قضایی به وکیلی گفته می‌شود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاه‌ها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل دادگستری شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند. وکیل قضایی برای رسیدن به این درجه از مراحلی می بایست عبور کند که شامل امتحانات کتبی و شفاهی بوده و در این راستا فرد می‌تواند وکیل پایه یک دادگستری شود. وکلای پایه یک مجرب‌ترین وکلا محسوب می‌شوند که در تمامی امور حقوقی حق مداخله و پیگیری امور را دارند در حالی که وکلای پایه دو دادگستری از اختیارات محدودتری برخوردار هستند.

وکیل اداری
وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد. نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود. ملاحظه می‌کنید که این اصطلاح در عموم جامعه وجود داشته و اختصاصی به رشته حقوق ندارد. همچنین وکیل اداری صرفا حق مراجعه به ادارات را دارد و به هیچ وجه حق وکالت در مراجع قضایی، ارائه مشاوره حقوقی، مداخله در کارهای قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد.

وکیل معاضدتی
از جمله حقوق اولیه و اساسی هر فرد حق داشتن وکیل است. همان طور که در اصل  ۳۵ قانون اساسی آمده: «در همه دادگاه‌ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد». قسمت اخیر اصل مذکور در خصوص استفاده از این حق برای کسانی است که توانایی تعیین وکیل را ندارند و در آن تصریح شده است که باید برای آن ها امکانات تعیین وکیل فراهم شود.

ملاحظه می‌شود قانون اساسی به‌عنوان میثاق ملی ما پذیرفته است که از جمله معیارهای اساسی دادرسی عادلانه برخورداری اصحاب دعوا از دانش و تخصص وکیل دادگستری است. عدالت قضایی ایجاب می‌کند که اقشار کم‌درآمد و بی‌بضاعت در برخورداری از وکیل در عسروحرج قرار نگیرند. این دسته از افراد می توانند از مقامات قضایی برای احیای حقوق از دست رفته خود و یا برای دفاع در مقابل ادعاهای طرف مقابل خود تقاضای معاضدت نمایند.

وکیل تسخیری
وکالت تسخیری وکالتی است که از طرف دادگاه در امور کیفری برای دفاع از متهم به وکلای دادگستری ارجاع می شود. در دعاوی کیفری شاکی و متهم حق دارند که از وکیل استفاده کنند. حال اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب و معرفی وکیل نداشته باشد، می‌تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیلی تعیین کند؛ اگر دادگاه تشخیص دهد که متهم قادر به انتخاب وکیل نیست با استفاده از بودجه دادگستری برای متهم وکیل تعیین می کند.

قانونگذار حق داشتن وکیل تسخیری را  برای دفاع از متهم در برخی جرائم و اتهامات کیفری که مجازات قانونی آنها سنگین و مهم پیش‌بینی شده است، لازم و حضور وکیل را دفاع از متهم و اجباری می‌داند. به طوری که چنانچه وکیلی به عنوان وکیل تسخیری برای متهمی انتخاب شود و با وجود تعهد در جلسه حاضر نشود ضمن در نظر گرفتن مجازات برای وکیل مورد نظر مجدداً برای متهم وکیل تسخیری دیگری تعیین خواهد شد.

در نظر گرفتن امکان تعیین وکیل تسخیری از سوی مقامات قضایی برای افراد این نتیجه را در پی دارد که در طبقات ضعیف جامعه که امکان پرداخت حق الوکاله های سنگین را ندارند حمایتی ایجاد می شود که می تواند از نظر حقوقی آن ها را تحت پوشش قرار دهد تا به جهت عدم پیگیری امور آن ها مورد ظلم و ستم قرار نگیرند. این اقدام حمایتی قانون گذار برای یکسان بودن افراد در مقابل قانون و حمایت از حق دفاع تمامی افراد می باشد. وظیفه وکیل این است که پیش از جلسه رسیدگی و قبل از دفاع از موکل خود با مطالعه پرونده و گفتگو با متهم پرونده ضمن اطلاع کامل از موضوع اتهامات و نیز آشنایی کامل با متهم با توفیق در صحت و سقم اظهارات موکل بتواند به نحو شایسته‌ای از موکل خویش دفاع کند.

نکات مهمی که باید قبل از مراجعه به وکیل به آنها دقت کنید عبارت اند از:
۱- بهتر است قبل از انتخاب یک وکیل مناسب در خصوص حیطه تخصصی وکیل مورد نظر، میزان حق الوکاله‌های دریافتی وی و توانایی علمی و عملی او در دفاع از حقوق موکلین تحقیق کنید تا بتوانید که پرونده ای که گاه سرنوشت زندگی شمارا رقم خواهد زد، به او بسپارید.

۲- در بسیاری از موارد تبلیغات بیش از اندازه در خصوص برخی از وکلا به تنهایی قابل اعتماد برای انتخاب وکیل نمی باشد. بنابراین بهتر است انتخاب خود را صرفاً براساس چنین تبلیغاتی متمرکز نکنید. در مقابل راهکار بهتری وجود دارد و آن این است که شما می توانید به کانون وکلای دادگستری مراجعه کنید و در مورد سابقه وکیلی که قصد انتخاب آن را دارید مطلع شوید.

۳- سن و جنس وکیل (زن یا مرد بودن) ملاک و معیار مناسبی برای خوب بودن یا بد بودن وکیل نیست همانطور که در انتخاب یک پزشک نیز چنین معیاری مد نظر قرار نمی گیرد. گاهی اوقات یک وکیل تحصیل کرده جوان بسیار می تواند از یک وکیل سالخورده و به ظاهر با تجربه به کار شما بیاید. پس بهتر است در انتخاب وکیل مجرب نگاه غرض ورزانه را از خود دور نماییم.

۴- در صورتی‌که نمی‌خواهید هزینه‌ای برای وکیل داشتن بپردازید، بهتر است حداقل با یک وکیل مناسب مشورت کنید. میتوانید با مراجعه به بخش فرم ارزیابی سایت ما از مشاوره رایگان ما برخوردار شوید  و یا از طریق بخش تماس با ما از مشاوره (با هزینه منصفانه) بهترین وکیل کیفری اصفهان برخوردار شوید.همچنین اگر نیاز به وکیل دارید اما قادر به پرداخت هزینه نیستید، می‌توانید درخواست وکیل تسخیری یا معاضدتی بنمایید و تا زمانی که نتوانید حق‌الوکاله را پرداخت کنید، از شما به صورت رایگان و با معرفی کانون وکلا یا مرکز مشاوران حمایت خواهند کرد.

۵- نکته‌ی پایانی نیز این است که وکالت در جامعه‌ی کنونی و دادگستری فعلی حرفه‌ای بسیار سخت و نیازمند تلاش و تمرکز بالاست. در انتخاب وکیل خود دقت کنید اما پس از آنکه به او اعتماد کردید، دیگر به هر بهانه‌ای در کار او مانع ایجاد نکنید. یکی از انواع این موانع می‌تواند عدم پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی و سفرهای مورد نیاز یا کارشناس یا… باشد و همین‌طور در پرداخت حق‌الوکاله هم خوش‌قول باشید و به عهد خود عمل کنید.

 

منبع: www.hossienyavari.ir